हिंदुस्तानी शास्त्रीय संगीतातील देव समजले जाणारे शास्त्रीय गायक उस्ताद राशिद खान यांचे मंगळ वार दि 9 जानेवारी रोजी निधन झाले. मंगळवारी कोलकाता येथील रुग्णालयात वयाच्या ५५ व्या वर्षी त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. तो प्रोस्टेट कर्करोगाशी झुंज देत होता. डिसेंबरपासून त्यांची प्रकृती ढासळू लागली. 23 डिसेंबर रोजी त्यांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आल्याचे वृत्त आले होते. गेल्या काही दिवसांपासून ते आयसीयूमध्ये दाखल होते आणि व्हेंटिलेटरवर होते. सुरुवातीला त्यांच्यावर मुंबईतील टाटा मेमोरियल कॅन्सर हॉस्पिटलमध्ये उपचार करण्यात आले, पण नंतर ते कोलकात्याला परतले.
भारतरत्न पंडित भीमसेन जोशी यांनी उस्ताद राशीत खान यांना हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीताचे भविष्य असे संबोधित केले होते
असा गायक पुन्हा होणे नाही
संगीतातील श्रोत्यांसाठी ते देवा समान आहेत.
त्यांना मिळालेले काही मोठे सन्मान
पद्मभूषण 2022
पद्मश्री 2006
संगीत नाटक अकादमी अवॉर्ड 2007
मिरची म्युझिक अवॉर्ड फॉर सॉंग ऑफ द इयर 2010
उस्ताद राशिद खान यांचा जन्म उत्तर प्रदेशातील बदाऊन येथे झाला. त्यांनी त्यांचे आजोबा उस्ताद निसार हुसेन खान यांच्याकडून प्रशिक्षण घेतले. राशिद खानचा पहिला स्टेज परफॉर्मन्स वयाच्या 11 व्या वर्षी होता. ते रामपूर-सहस्वान घराण्याचे गायक होते. चित्रपटांमध्येही त्यांनी आवाज दिला. ‘जब वी मेट’ मधील त्यांनी गायलेले ‘आओगे जब तुम साजना’ हे बंदिश गाणे खूप गाजले होते.
राशिद खान आपल्या आजोबांप्रमाणे विलंबित विचारांनी गायचे. उस्ताद अमीर खान आणि पंडित भीमसेन जोशी यांच्या गायकीचाही त्यांच्यावर प्रभाव होता. संगीतकाराच्या लोकप्रिय गाण्यांबद्दल सांगायचे तर, त्यांनी ‘तोरे बिना मोहे चैन’ सारखे इंडस्ट्रीतील सुपरहिट गाणे गायले. त्याचबरोबर त्याने इंडस्ट्रीचा बादशाह म्हणजेच शाहरुख खानच्या ‘माय नेम इज खान’ या चित्रपटात एक गाणेही गायले आहे. एवढेच नाही तर उस्ताद रशीद खान यांनी ‘राझ 3’, ‘कादंबरी’, ‘शादी में जरूर आना’, ‘मंटो’ ते ‘मीत मास’ यांसारख्या चित्रपटांमध्येही आपल्या आवाजाची जादू पसरवली आहे.
आपल्या आवाजाने संगीत जगताला मंत्रमुग्ध करणारे उस्ताद रशीद खान यांना पद्मश्री आणि पद्मभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. वयाच्या 11 व्या वर्षी राशिदच्या संगीत कारकिर्दीला सुरुवात झाली. संगीतकाराने अनेक बंगाली गाणीही गायली.
उस्ताद राशीद खान हे जग सोडून जाणे म्हणजे आज खरंच संगीतातील काळा दिवस आहे
उस्ताद रशीद खान यांच्या काही आठवणी…