केंद्रीय निवडणूक आयोगाने लोकसभा निवडणुकांची घोषणा केली देशभरात 60 टप्प्या त्या निवडणुका होणार असून चार जूनला निकाल जाहीर होणार आहेत 60 टप्प्यांपैकी महाराष्ट्रात होणाऱ्या लोकसभा निवडणुका या एकूण पाच टप्प्यात होणार असून या निवडणुकांचे संपूर्ण वेळापत्रक कोणत्या मतदारसंघात कधी निवडणुका होणार आहेत अर्ज भरण्याची अर्ज माघारी घेण्याची तारीख काय असणार आहे हे समजून घेऊया तर पहिल्या टप्प्यात महाराष्ट्रातल्या विदर्भात असणाऱ्या पाच लोकसभा मतदारसंघांचा समावेश करण्यात आलेला आहे यामध्ये नागपूर रामटेक भंडारा गोंदिया गडचिरोली आणि चंद्रपूर या पाच लोकसभा मतदारसंघांचा समावेश असणार आहेत या पाच लोकसभा मतदारसंघात अर्ज भरण्याची शेवटची तारीख 27 मार्च असून अर्ज माघारी घेण्याची शेवटची तारीख 30 मार्च आहे निवडणुका 19 एप्रिलला म्हणजेच आज पासून बरोबर 33 दिवसांनी होणार आहेत दुसऱ्या टप्प्यात महाराष्ट्रातल्या विदर्भाच्या उर्वरित पाच मतदारसंघांचा तसेच मराठवाड्यातल्या तीन मतदारसंघांचा समावेश करण्यात आला आहे विदर्भातल्या वर्धा अमरावती अकोला बुलढाणा आणि यवतमाळ वाशिम या पाच मतदारसंघांचा समावेश दुसऱ्या टप्प्यात आहे तर मराठवाड्यातल्या हिंगोली नांदेड आणि परभणी या तीन मतदारसंघांचा समावेश आहे दुसऱ्या टप्प्यात करण्यात आला आहे इथल्या मतदारसंघांमध्ये अर्ज दाखल करण्याची शेवटची तारीख 4 एप्रिल असून अर्ज माघारी घेण्याची शेवटची तारीख 8 एप्रिल आहे तर दिनांक 26 एप्रिल रोजी विदर्भातल्या या पाच आणि मराठवाड्यातल्या तीन अशा एकूण आठ मतदारसंघांमध्ये निवडणुका पार पडणार आहेत त्यानंतर येऊ या तिसऱ्या टप्प्याकडे तिसऱ्या टप्प्यात महाराष्ट्रातल्या एकूण 11 लोकसभा मतदारसंघांचा समावेश असून मराठवाडा पश्चिम महाराष्ट्र आणि कोकणातल्या मतदारसंघांचा याच समावेश आहे मराठवाड्यातल्या लातूर धाराशिव या दोन मतदारसंघांचा समावेश आहे तर पश्चिम महाराष्ट्रातल्या सोलापूर सांगली हातकणंगले कोल्हापूर माढा सातारा आणि बारामती अशा एकूण सात मतदारसंघांचा समावेश तिसरा टप्प्यात करण्यात आला आहे मराठवाडा आणि पश्चिम महाराष्ट्र सोबतच रत्नागिरी सिंधुदुर्ग आणि रायगड या मतदारसंघातल्या निवडणुका ही तिसऱ्या टप्प्यात होणार आहेत दुसऱ्या टप्प्यातली अर्ज दाखल करण्याची शेवटची तारीख 19 एप्रिल असून अर्ज माघारी घेण्याची शेवटची तारीख 22 एप्रिल आहे इथे सात ने रोजी निवडणुका पार पडणार आहेत आता बोलूया चौथ्या टप्प्याबद्दल चौथ्या टप्प्यात उत्तर महाराष्ट्र मराठवाडा आणि पश्चिम महाराष्ट्रातल्या मतदारसंघांचा समावेश करण्यात आलेला आहे महाराष्ट्रातील एकूण 11 लोकसभा मतदारसंघ यामध्ये उत्तर महाराष्ट्रातून नंदुरबार जळगाव रावेत हे तीन लोकसभा मतदारसंघ मराठवाड्यातून जालना छत्रपती संभाजी नगर बीड हे तीन मतदारसंघ तर पश्चिम महाराष्ट्रातून शिर्डी नगर दक्षिण पुणे शिरूर मावळ अशा पाच मतदारसंघांचा समावेश आहे त्या मतदारसंघांमध्ये अर्ज भरण्याची शेवटची तारीख 25 एप्रिल असून अर्ज माघारी घेण्याची शेवटची तारीख 29 एप्रिल आहे तर तेरा मे रोजी इथल्या निवडणुका पार पडतील आता राहिलेल्या मतदार संघाच्या निवडणुका पाचव्या टप्प्यात पार पडतील ज्यामध्ये उत्तर महाराष्ट्र आणि पश्चिम महाराष्ट्र सह मुंबई आणि कोकणातल्या मतदारसंघांचा समावेश आहे एकूण 13 लोकसभा मतदारसंघात पाचव्या टप्प्यात निवडणुका होणार आहेत ज्यामध्ये धुळे दिंडोरी नाशिक पालघर भिवंडी कल्याण ठाणे या सात मतदारसंघांसोबत मुंबईच्या मुंबई उत्तर मुंबई उत्तर पूर्व मुंबई उत्तर पश्चिम मुंबई उत्तर मध्य मुंबई दक्षिण मध्य आणि मुंबई दक्षिण या सहा मतदारसंघांचा समावेश असेल अशा प्रकारे पाचव्या टप्प्यात एकूण तेरा लोकसभा मतदारसंघांमध्ये निवडणूक होणार आहे इथले अर्ज भरण्याची शेवटची तारीख 3 मे असून अर्ज माघारी घेण्याची शेवटची तारीख सहा मे आहे पार पडणार आहेत कोण कोणत्या मतदारसंघात कधीकधी निवडणुका पार पडतील हे पाहिल्यानंतर काही महत्त्वाच्या गोष्टी पाहूया महाराष्ट्रात पाच टप्प्यात निवडणुका होणार आहेत त्यांच्या तारखा 19 एप्रिल २६ एप्रिल सात मे तेरा मे आणि 20 मे अशा आहेत पहिल्या दोन टप्प्यांमध्ये विदर्भातील निवडणुका संपुष्टा देतात तर दुसऱ्या आणि तिसऱ्या टप्प्यात निवडणुका मराठवाड्यासह पश्चिम महाराष्ट्र आणि दक्षिण कोकणाकडे जातात चौथ्या टप्प्यातल्या निवडणुका त्या पुण्यात सह संभाजीनगर जळगाव अशा वरच्या भागात होतात तर शेवटच्या टप्प्यातल्या निवडणुका त्या उत्तर महाराष्ट्रासह मुंबईत होतात पहिल्या तारखेनंतर सात दिवसांचा त्यानंतर 11 दिवसांचा त्यानंतर सहा दिवसांचा आणि त्यानंतर सात दिवसांचा अंतर प्रत्येक टप्प्यात असल्याचं दिसून येतं साहजिकच त्या टप्प्यांमुळे प्रत्येक पक्षाला प्रचारासाठी पुरेसा वेळ मिळेल असं म्हणता येत.
जालना
कुणबी प्रमाणपत्र कसे मिळवायचं | त्याची प्रोसेस काय? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती | How to get Kunbi certificate | what is its process?
मनोज जरांगे यांच्या मागण्या मान्य केल्यानंतर आता महाराष्ट्रात मराठा समाजाच्या कुणबी नोंदणी शोधण्याचा काम युद्धपातळीवर सुरू झाले महाराष्ट्रात 54 लाख कोटी नोंदी सापडल्याचं आधी सरकारने सांगितलं होतं मात्र नंतर सरांच्या वाशीच्या सभेत हा आकडा 57 लाख असून त्यातल्या सदतीस लाख लोकांना कुणी प्रमाणपत्र वाटण्यात आले अशी माहिती सरकारनं दिल्याचं जरांगे यांनी सांगितलं त्यामुळे नोंद असणाऱ्यांना पूर्वी दाखला मिळण्याचा मार्ग मोकळा झालाय मागे मनोज जरांगे पाटील यांची कुणबी नोंदवल्याची बातमी आली होती बीड जिल्ह्याच्या शिरूर कासार तालुक्यातील मातोरी गावात ही नोंद आढळली होती त्या नोंदीमुळे मनोज जरांगे पाटील यांना कुणबी प्रमाणपत्र देण्याचा मार्ग मोकळा झाल्याचा दिसतोय नोंदीची माहिती लोकांना मिळावी म्हणून ग्रामपंचायतीवर या नोंदणीचा कागद लावा शिबीर घ्या अशी सूचना जरांगे यांनी सरकारला केली होती त्यानंतर या गोष्टींना आता सुरुवात झाली आहे गावागावातल्या कुणबी नोंदणीचे कागद आता समोर येत आहेत पण तुमची कुणबी नोंद सापडली तर पुढे काय करायचं आढळल्यानंतर पूर्वी प्रमाणपत्र कसे मिळवायचं आणि कुणबी नोंद आढळूनही प्रमाणपत्र निषेध झालं तर पुढचा पर्याय काय असेल त्याची सविस्तर माहिती आपण जाणून घेणार आहोत.
सगळ्यात आधी जाणून घेऊया पूर्वी प्रमाणपत्र मिळवण्याची नेमकी प्रोसेस काय ?
एखाद्या व्यक्तीची कुणबी नोंद आढळल्यानंतर त्याला पूर्वी प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी एकूण तीन महत्त्वपूर्ण टप्पे पार पाडावे लागतात त्यानंतर त्याला कुणबी प्रमाणपत्र मिळत त्यासाठी संबंधित व्यक्तीला सगळ्यात आधी कुणबी नोंदीचा पुरावा घेऊन तालुक्याच्या ठिकाणी असलेल्या सेतू सुविधा केंद्राला भेट द्यावी लागेल, त्या ठिकाणी कुणबी प्रमाणपत्रासाठी रीतसर अर्ज करावा लागेल. हा अर्ज ऑनलाइन पद्धतीने करण्याचाही पर्याय उपलब्ध आहे हा अर्ज केल्यानंतर तहसीलदार कार्यालयाकडून कागदपत्रांची छाननी केली जाते, त्यानंतर पुढे उपविभागीय अधिकाऱ्याकडून पुन्हा एकदा कागदपत्रांची तपासणी केली जाते आणि उपविभागीय अधिकाऱ्याच्या स्वाक्षरीने प्रमाणपत्र मंजूर केले जातात. पण तत्पूर्वी इतरही काही कागदपत्रांची पूर्तता करणं आवश्यक असतं.
कुणबी दाखला काढण्यासाठी तुमच्याकडे कुणबी असल्याचा पुरावा असावा लागतो त्यासाठी शासनाने निश्चित केलेल्या 13 ऑक्टोबर 1967 किंवा या तारखेच्या आधी जन्म झालेल्या तुमच्या रक्त नाते संबंधातील कोणत्याही नातेवाईकाची पूर्वी जात असल्याचा सिद्ध करणारा जातीचा पुरावा असणं आवश्यक आहे रक्त नाते संबंधातील नातेवाईक म्हणजेच तुमचे वडील चुलते आत्या आजोबा पणजोबा खापर पंजोबा वडिलांचे चुलते किंवा आत्या म्हणजेच तुमच्या वडिलांचे सख्खे किंवा चुलत भाऊ बहिणीशी तुमचे नाते दर्शवणारी वंशावळ काढता येते अशी भावकी. यापैकी कुणाचीही कुणबी नोंद असेल तर हा पुरावा म्हणून ग्राह्य धरला जातो.
आणखी एक महत्त्वाची अट म्हणजे 1967 पूर्वी अर्जदाराचे वंशज या गावात राहत होते त्या तालुक्यातील हे प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे तरच या प्रमाणपत्राला वैधता मिळणार आहे. ही नोंद मिळवण्यासाठी आपल्या रक्त नाते संबंधातील नातेवाईकाचा जन्म किंवा मृत्यू झालेल्या गावाशी संबंधित तहसील कार्यालयात अर्ज करून गाव नमुना नंबर 14 किंवा कोतवाल बुकच्या प्रतीची तुम्ही मागणी करू शकता.
स्वातंत्र्यपूर्वकाळात गावातील प्रत्येकाच्या जन्ममृत्यूची नोंद त्याच्या जातीसह कोतवाल बुक किंवा गाव नमुना नंबर 14 मध्ये ठेवली जात असायची खरंतर पूर्वी या नोंदी दर महिन्याला तहसील कार्यालयात पाठवल्या जायच्या पण एक डिसेंबर 1963 पासून कोतवाल पद महसूल विभागाकडे वर्ग करण्यात आलं आणि हे काम ग्रामसेवकाकडे देण्यात आलं आता कुणबी नोंद आढळल्यानंतर तुम्ही हा पुरावा घेऊन तहसील कार्यालयातील सेतू सुविधा केंद्रात अर्ज करू शकता पण तुमच्याकडे कुणबी नोंदीचा कोणताही पुरावा नसेल तर तुम्ही सेतू सुविधा केंद्रतच हा पुरावा शोधू शकता न्यायमूर्ती शिंदे समितीच्या शिफारशीनुसार जिल्हा अधिकारी कार्यालयाकडून एक वेबसाईट लॉन्च केली आहे ज्यामध्ये पूर्वी मराठ्यांच्या नोंदी आहेत त्यामुळे अर्जदाराकडे कुणबी नोंदीचा पुरावा नसेल तर ते सेतू सुविधा केंद्रातून पीडीएफ डाऊनलोड करून घेऊ शकतात आणि त्यात पूर्वी येऊन शोधू शकतात याचा एक नमुना म्हणून आपण पालघर जिल्ह्याच्या कुणबी वेबसाईटवर जाऊया त्यावर क्लिक केल्यावर कुणबी रेकॉर्ड 2023 असा पर्याय येतो त्यावर क्लिक केलं की पालघर फोल्डर येतोय त्यावर क्लिक केल्यानंतर गुगल ड्राईव्ह मध्ये पालघर जिल्ह्यातील कुणबी रेकॉर्ड येतात ज्यामध्ये आपण क्लिक केलं तर आत मध्ये आपल्याला पूर्वी नोंदीचे दस्तावेज दिसतील हे दस्तावेज मोडी लिपी मध्ये असल्याने त्याचा अभ्यास करण्यासाठी तसेच वंशावळी शोधण्यासाठी तालुकास्तरीय समिती गठीत करण्यात आली आहे.
या समितीत तहसीलदार पोलीस अधिकारी मोडी लिपीचे अभ्यासकांचा समावेश असणार आहे आता ही सगळी प्रोसेस झाल्यावर तुम्ही सेतू सुविधा केंद्रात अर्ज केल्यानंतर तो अर्ज पहिल्या डेस कडे जातो हा देश क्लार्क किंवा ऑपरेटरचा डेस म्हणून ओळखला जातो तिथे सर्वप्रथम अर्जातील सर्व बाबी तपासल्या जातात अर्जासोबत जोडलेल्या कागदपत्रांची पडताळणी केली जाते. तसेच अर्जात काही त्रुटी असतील तर त्या अधोरेखित केल्या जातात हा अर्ज सबमिट करताना शासनाने ठरवून दिल्याप्रमाणे 56 रुपये शुल्क भरावा लागतो त्यानंतर हा अर्ज दुसऱ्या डेस्कवर जातो हा देश कि नायब तहसीलदारांचा असतो. इथे पुन्हा एकदा कागदपत्रांची छाननी केली जाते आणि कराल तर काढलेल्या त्रुटी पुन्हा तपासल्या जातात त्यानंतर अंतिम मंजुरीसाठी हा अर्ज उपविभागीय अधिकाऱ्याकडे पाठवला जातो अर्ज मंजूर करण्यासारखा असेल तर उपविभागीय अधिकाऱ्याची स्वाक्षरी करून पूर्वी प्रमाणपत्र दिले जातात पण काही त्रुटी आढळल्यास त्याबाबत लिखित स्वरूपात अर्जदाराला कळवलं जातं आणि अर्ज फेटाळला जातो कायद्यानुसार ही प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी कमाल 45 दिवसांचा कालावधी ठरवून दिलेला आहे पण एवढी प्रोसेस करूनही अर्ज फेटाळला तर करायचं काय?
त्यासाठी दोन पर्याय एक म्हणजे उपविभागीय अधिकाऱ्यांना ज्या त्रुटी सांगून अर्ज फेटाळलाय त्या त्रुटींची पूर्तता करणे आणि दुसरा पर्याय म्हणजे जात प्रमाणपत्र रिजेक्ट झालं तर त्यासाठी जिल्ह्यातील जात पडताळणी कार्यालयात अपील करता येतो इथे जात प्रमाणपत्रांत बाबतच्या शंकांचं निरसन करण्यासाठी विशेष कक्षाची स्थापना केली जात प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतर तुम्ही आरक्षणाचा लाभ घेण्यास पात्र पण मेडिकल किंवा इंजीनियरिंग सारख्या उच्च शिक्षणासाठी तुम्हाला जात प्रमाणपत्र बरोबरच कास्ट व्हॅलिडीटी अर्थात जात वैधता प्रमाणपत्राची आवश्यकता असणार आहे.
अशा पदवीला ऍडमिशन घेतल्यानंतर पुढील सहा महिन्यांच्या आत तुम्हाला हे प्रमाणपत्र सादर करावे लागत असं न केल्यास तुम्ही बाट ठरू शकता शिवाय तुम्ही सरकारी नोकरीत रुजू झाल्यानंतर सहा महिन्यात तुम्हाला कास्ट व्हॅलेडीटी सादर करता आली नाही तर तुम्हाला अपात्र ठरवलं जातं किंवा तुम्हाला बडतर्फ केलं जातं त्यामुळे शैक्षणिक आरक्षणाचा किंवा सरकारी नोकरीचा लाभ घेताना जात प्रमाणपत्राबरोबरच कास्ट व्हॅलिडीटी सर्टिफिकेट महत्त्वाचं ठरतं. पण आता तुम्हाला प्रश्न पडला असेल की कास्ट व्हॅलिडीटी सर्टिफिकेट कसं मिळवायचं तर याची प्रोसेस ही थोडीशी किचकट आहे मात्र तुमच्याकडे जात प्रमाणपत्र असेल तर इतर कागदपत्र तुम्हाला सहजपणे उपलब्ध करता येतात.
हे प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी तुम्ही www.bharati.gov.in या संकेतस्थळावर अर्ज करू शकता. जात वैधता प्रमाणपत्र हे जिल्हास्तरावरील समितीकडून जारी केल जात प्रत्येक जिल्ह्यात अशा प्रकारची स्वतंत्र समिती असते. तर मग जात वैधता प्रमाणपत्रासाठी कोणती कागदपत्र आवश्यक असतात ते आता बघुयात जात वैधता प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करताना विद्यार्थ्यांकडे संबंधित कॉलेजचे पत्र किंवा चालू शैक्षणिक वर्षाचे बोनाफाईड असणे गरजेचे आहे तसेच अर्जावर संबंधित कॉलेजच्या प्राचार्यांची सही शिकता आणि अर्जदाराचा फोटो असणे गरजेचे आहे.
अर्जदाराचा शाळा सोडल्याचा दाखला, पहिलीचा प्रवेश निर्गमन उतारा जातीच्या दाखल्याची झेरॉक्स अर्जदाराच्या वडिलांचा शाळेचा दाखला वडील शिकलेले नसतील तर तसं शपथपत्र सादर करणे आवश्यक आहे अर्जदाराची आत्या काका यांचा शाळा सोडल्याचा दाखला अर्जदाराच्या आजोबा किंवा चुलत आजोबांचा शाळा सोडल्याचा दाखला तसेच गावकर पावती खरेदीखत फेरफार उतारा आणि मालमत्ता पत्र इत्यादी महसुली पुरावे जोडणे गरजेचे असतं याशिवाय वंशावळ नमुना नंबर तीन कोऱ्या कागदावर शपथ पत्र आणि यासाठी आवश्यक फॉर्म नंबर 17 इत्यादी महत्त्वाची कागदपत्र जोडणे गरजेचे आहे त्यामुळे कुणबी नोंद आढळली म्हणजे तुम्ही लगेच आरक्षणास पात्र होता असं थेट म्हणता येणार नाही उच्च शिक्षण आणि मेडिकल इंजिनिअरिंग साठी तुम्हाला जात प्रमाणपत्र आणि जात वैधता प्रमाणपत्राची ही आवश्यकता असते तर तुम्हाला ही माहिती कशी वाटली ते कमेंट करून सांगा.
Maratha Arakshan: मराठा आरक्षण रद्द करण्यासाठी ओबीसी नेत्यांचं काय ठरलंय जाणून घ्या?
ओबीसी नेत्यांचं काय ठरलंय जाणून घ्या?
गेल्या पाच महिन्यांपासून लढा देणाऱ्या मनोज जरांगे पाटलांच्या मागण्या मान्य करत मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी हे आंदोलन संपवलं. आंदोलकांना मुंबईमध्ये प्रवेश करून न देणे आझाद मैदानावर जाण्याआधी त्यांना थांबवणे ही जबाबदारी शिंदेंनी लिहिले असलेली पण जशा मराठा समाजाच्या मागण्या मान्य झाल्या कशा इकडे ओबीसी नेत्यांच्या रिएक्शन्स यायला सुरुवात झाली यावरती प्रतिक्रिया देत असताना हा अध्यादेश नाहीये हा केवळ अधिसूचनेचा मसुदाय त्यावरती हरकती देता येणार आहेत त्यानंतर सरकार अंतिम निर्णय घेऊ शकणार आहे त्यामुळे मराठा समाजाचा विजय झालाय असं त्यांना वाटत असेल पण मला तसं वाटत नाही असं म्हणत या अधिसूचनेवर लाखोंच्या संख्येने हरकती नोंदवा असा आवाहन त्यांनी ओबीसींना केला तिकडे मराठा समाजाला सुद्धा न हरकत प्रमाणपत्र हे सरकारकडे पाठवा अशा सूचना देण्यात आल्यात मराठा समाज आनंदोत्सव ही साजरा करायला लागलाय मात्र दुसरीकडे अत्यंत आक्रमक रविवारी छगन भुजबळांच्या नेतृत्वात ओबीसी नेते अभ्यासक यांची एक महत्त्वाची बैठकी पार पडली ज्यामध्ये काही ठराव मंजूर करण्यात आले. पण ओबीसींच्या बैठकीत नेमकं काय घडलं मराठा आरक्षणाच्या निर्णयाला कडाडून विरोध करत आहेत आणि कोण विरोध करत नाहीये जाणून घेऊया.
पहिला मुद्दा म्हणजे कोण कोणत्या ओबीसी नेत्यांनी सरकारने मराठा समाजाला दिलेल्या आरक्षणाला विरोध केला कोणी नाही केला उपोषण हे मुख्यमंत्र्यांनी संपवलं अधिसूचना त्यांना सोपवली दोघांची भाषण झाली आणि त्यानंतर मीडियासमोर सगळ्यात पहिल्यांदा आले ते छगन भुजबळ सरकारने मराठा आंदोलकांवरचे गुन्हे मागे घेण्यापासून ते सगळे सोयरे बाबतचे अधिसूचना काढले त्याला भुजबळ आणि कडाडून विरोध करत सरकार विषयीची आपली नाराजी व्यक्त केली दुसरीकडे हा मसुदाय अध्यादेश नाहीये असं म्हणत यावरती लाखोंच्या संख्येने हरकती पाठवा अशी सूचना त्यांनी ओबीसी समाजाला केली आणि रविवारी होणाऱ्या बैठकीला ओबीसी अभ्यासक नेते यांना त्यांनी त्याच पत्रकार परिषदेत निमंत्रण दिलं हे झालं भुजबळांचं.
त्यानंतर पंकजा मुंडे यांनी यावरती अगदी प्रतिक्रिया दिली त्या म्हणाल्या किंवा जो वेळोवेळी भूमिका आहे की मराठा समाजाला कायद्याने आरक्षण मिळाले पाहिजे आजही माझी तीच भूमिका ओबीसी कुणबी जात प्रमाणपत्र घेतल्याने ते तर ओबीसी झालेले आहेत त्यामुळे त्यांनी आता एक मराठा लाख मराठा न म्हणता एक ओबीसी लाख ओबीसी असं म्हणायला हरकत नाहीये त्यांचा विजय दुसऱ्यांना नकारात्मक वाटणार नाही लोकांच्या मनावरती ओरखडा लागणार नाही कायद्याच्या लढाई करता शुभेच्छा तसेच ओबीसींनाही शुभेच्छा कारण ते त्यांचं मत मांडतात असं पंकजा मुंडे विधानसभेचे विरोधी पक्ष नेते विजय यांनी मराठा तरुणांनी अभ्यास करून निर्णय घ्यावा ओबीसीत येऊन फायदा नाही अशी प्रतिक्रियांचे नेते प्रकाश शेंडगे यांनी मराठा आरक्षणावर बोलत असताना ते सरकारला सत्तेत राहण्याचा अधिकार नाहीये आम्ही राज्यपालांना भेटून त्यांच्याकडे आमचं गाऱ्हाण मांडणारे असे म्हणत हे सरकार मागासवर्गीयांच्या हक्काचे संरक्षण करण्यात सप्शेल अपयशी ठरले त्यामुळे त्यांना सत्तेतून पाय उदारणार्थ अशी मागणी आपण राज्यपालांकडे करणार आहोत असा इशारा सरकारला दिलाय.
माजी खासदार हरिभाऊ राठोड यांनी सुद्धा या संदर्भात बोलत असताना मनोज रंगली आरक्षणाचा लढा तीव्रतेने लढला त्यांना मराठा बांधवांनी प्रचंड प्रतिसाद सुद्धा दिला एक प्रकारे जिंकली परंतु चहा मध्ये मात्र ते हरले असे चित्र टाकले अशी प्रतिक्रिया व्यक्त केली तर राष्ट्रीय ओबीसी महासंघाचे अध्यक्ष बबनराव तायडेने याबद्दल सकारात्मक प्रतिक्रिया देत सरकारने आमच्याशी धोका केलेला नाहीये मराठ्यांना सरसकट पूर्वी प्रमाणपत्र हे दिलेलं नाहीयेत मराठा समाजाला सरसकट ओबीसी मध्ये आरक्षण दिलेलं नाहीये त्यामुळे आम्ही समाधानी आहोत सरकारचे आभार मानतो असं म्हटले थोडक्यात बरेच ओबीसी नेते सध्या सरकारच्या निर्णयावर ती खुश नाहीयेत हे सध्या दिसते.
या सगळ्या पार्श्वभूमीवर काल म्हणजे रविवारी सायंकाळी ओबीसी नेत्यांची बैठक पार पडली या बैठकीत भाजपचे राम शिंदे गोपीचंद पडळकर आणि अजित पवार गटाचे छगन भुजबळ यांनी त्यांची प्रमुख उपस्थिती होती तसेच समीर भुजबळ हाके नाना शितोळे माजी सनदी अधिकारी महेश झगडे हे सुद्धा बैठकीला उपस्थित होते बैठकीत नव्हते तर नाना पटोले धनंजय मुंडे पंकजा मुंडे या मोठ्या ओबीसी नेत्यांनी सुद्धा या बैठकीकडे पाठ फिरवली पण ओबीसींच्या हक्कासाठी लढणारे नेते अभ्यासकीय बैठकीत उपस्थित होते त्यावेळी त्यांनी बैठकीतल्या निर्णयाची माहिती दिली सरकारच्या निर्णयामुळे आमच्या मनात संताप आहेत असं म्हणत आम्हाला पूर्णपणे सत्तावीस टक्के आरक्षण हे मिळालेले नाहीये साडेनऊ टक्केच आरक्षण महाराष्ट्रात आहे अनेक ठिकाणी मराठा समाजाला मोठ्या संख्येने नोकऱ्या मिळाल्यास योजना भारत सरकारने आपली त्यात 85 टक्के जागा मराठा समाजाला ओपन मध्येही मराठा समाज आहे पुढच्या 40% आरक्षणात मराठा समाजाचे शिवाय कुणबी सर्टिफिकेट द्वारे मिळणार आरक्षण हे वेगळंच आहे असं म्हणत त्यांच्याकडे प्रमाणपत्र आहे त्यांच्याबद्दल शंका नाहीये प्रमाणपत्र हवं असतं ते शिक्षण आणि राजकारणासाठी त्यांनी ते घेतलेले नाहीये मराठा आरक्षण विरोधाच्या लढाईसाठी कार्यक्रमही आखून दिलाय येथे एक तारखेला मतदारसंघातील आमदार खासदार आणि तहसीलदारांकडे हजारोंच्या संख्येने जाऊन तुमचं मंडळ ओबीसी नो तुम्ही आता घरातन बाहेर पडा घरात बसू नका असा आवाहन केले तसंच या बैठकीत मराठा आरक्षण रद्द करण्यात यावं आणि ओबीसीचा हक्क मिळावा आणि त्या संदर्भात तीन ठराव मंजूर करण्यात आले.
ठराव क्रमांक 1
हे महाराष्ट्र शासनाने मराठा आरक्षणासंदर्भात सगळे सोयरे हे शब्दाचे व्याख्या बदलून मराठा समाजाला कुणबी प्रमाणपत्र देण्यासाठी महाराष्ट्र शासन राजपत्र असाधारण भाग चार ब दिनांक 26 जानेवारी 2024 नुसार मसुदा काढलाय त्यामुळे ओबीसी समाजामध्ये भीतीच वातावरण निर्माण झाला असून आपला हा निर्णय मूळ ओबीसींवर अन्याय करणार आहे त्यामुळे 26 जानेवारी 2018 चा मसुदा रद्द करण्यात यावा म्हणजे मराठ्यांना दिलेलं आरक्षण हे रद्द करण्यात यावं.
ठराव क्रमांक 2
यामध्ये असं म्हणण्यात आले की महाराष्ट्र सरकारने नियुक्त न्यायाधीश संदीप शिंदे समिती ही संविधान असून मागासवर्ग आयोग नसताना मराठा कुणबी कुणबी मराठा जात नोंदणीचा शोध घेऊन कोणत्याही मागासवर्ग आयोगाने राज्य किंवा राष्ट्रीय आयोग मराठा समाजाला मागास ठरवलेला नसताना समितीच्या शिफारशीवरून प्रशासनाकडून मराठा कुणबी प्रमाणपत्रांचे वितरण केले जाते सदर मराठा कुणबी मराठा प्रमाणपत्रांच्या वितरणाला स्थगिती देण्यात यावी.
ठराव क्रमांक 3
भारतीय संविधानातील आर्टिकल 338 बी याप्रमाणे उपरोक्त निकालाच्या आधारे संबंधित जाती घटकाबाबत असती नसलेले म्हणजेच कॉम्प्लिक्ट ऑफ इंटरेस्ट नसलेले सदस्य नियुक्त करण अपेक्षित असताना न्यायमूर्ती सुनील सुक्रे ओम प्रकाश जाधव अंबादास मोहिते या मराठा आरक्षण या विषयाबाबत असत्य असलेल्या व्यक्तींचा मागासवर्ग आयोगावर बेकायदेशीर पद्धतीने नियुक्त करण्यात आल्या त्याचबरोबर मागासवर्ग आयोगाचे सदस्य आणि अध्यक्ष हे इंदिरासह आणि खटल्यातील निकालाप्रमाणे संबंधित जातीशी असती असलेले नसावेत असे अपेक्षित असताना मागासवर्ग आयोगाचे नवनियुक्त अध्यक्ष सुनील सुक्रे हे मराठा समाजाचे सक्रिय कार्यकर्ते आहेत त्यामुळे राज्य मागासवर्गात आणि न्यायमूर्ती शिंदे समिती रद्द करण्यात यावी असे तीन ठराव यावेळी करण्यात आले.
तसेच ओबीसींनी गट तट बाजूला ठेवायला पाहिजे 374 जातीने एकत्र यावं एक तारखेला आपल्या आमदार खासदार तहसीलदार यांच्याकडे ओबीसी आरक्षणाचा बचाव करण्याच्या मागण्या करण्यात याव्यात लाखोंच्या संख्येने ओबीसी ने बाहेर पडावं ओबीसी भटके विमुक्त हे सुद्धा राज्याचे नागरीक आणि मतदार आहेत आणि ज्यांची राजकीय पक्षांना गरज आहे असं म्हणत सगळ्या ओबीसी समाजाला त्यांनी आवाहन केलेलं पाहायला मिळतंय सोबतच या बैठकीत पुढच्या ओबीसी एल्गार मेळाव्याची सुद्धा दिशा स्पष्ट करण्यात आली.
येत्या 3 फेब्रुवारीला अहमदनगरला पुन्हा एकदा एल्गार मिळवा आयोजित करण्यात आले एकीकडे मराठा समाजाला मिळालेला आरक्षण कायद्याच्या चौकटीत टीकावर त्यातले खासकर समजून घेण्यासाठी जरांगेंनी सुद्धा अभ्यासकांना आवाहन केले दुसरीकडे छगन भुजबळाने सुद्धा वकील विचारवंत अभ्यासात यांनी ओबीसी समाजाच्या आरक्षणासाठी पुढे येऊन मदत करण्याची विनंती केली पुढच्या काही दिवसांमध्ये ओबीसींच्या हक्कासाठी महाराष्ट्रमध्ये यात्रा सुद्धा काढण्यात येणारे मराठवाड्यातन या यात्रेची सुरुवात होणाऱ्या त्यामुळे ज्या मराठवाड्यातनं मराठा आरक्षणाची महाराष्ट्रभरात पोचली की सुरू होणार आहे त्यामुळे मराठा समाजाची आरक्षणाची मागणी मान्य करताना एकनाथ शिंदेंनी जी अधिसूचना काढले त्यावरती येत्या 16 फेब्रुवारी पर्यंत हरकती सुद्धा येणार त्यानंतर या आरक्षणाची दिशा नेमकी काय असेल हे स्पष्ट होणार आहे पण त्यासोबत ओबीसी समाज हा जास्त आक्रमक झाल्याने त्याचा सुद्धा राज्याच्या राजकारणावर आणि मराठा समाजाच्या आरक्षणावरती परिणाम होईल असं बोलत जाते तुम्हाला काय वाटतं ओबीसी नेत्यांनी मराठा आरक्षणासंदर्भात घेतलेली भूमिका ही योग्य की अयोग्य तुमच्या प्रतिक्रिया कमेंट बॉक्समध्ये कळवा
विमानांच्या उड्डानाला उशीर का होतोय?|प्रवासी नाराज का आहेत? Delhi Airport
विमानांच्या उड्डानाला उशीर का होतोय?
रविवार 14 जानेवारी ची रात्र ठिकाण मुंबई विमानतळाची धावपट्टी म्हणजे विमान टेकऑफ करतात उतरतात तो रनवे. या रणवेवर इंडिगो चे विमान उभा आहे आणि त्याच्या आजूबाजूला जमीनीवर प्रवासी बसले आहेत.
कोणी खातय कुणी मोबाईल मध्ये बघतय तर दुसरा विषय इंडिगोच्या दिल्लीवरून गोव्याला जाणारा फ्लाईट मधला रविवारी संध्याकाळी त्या फ्लाईटचा पायलट अनाउन्समेंट करायला प्रवाशांपुढे येतो आणि एक प्रवासी गर्दीतून पुढे त्याला चापड मारतो.
तिसरा विषय बंगलोरच्या केंपेगोवडा इंटरनॅशनल एअरपोर्टचा हा सुद्धा रविवारचा गर्दीच्या वेळी बेंगलोरच्या रस्त्यावर जेवढे ट्राफिक नसतंय तितकी गर्दी इथल्या एअरपोर्टवर आहे. कुठे फ्लाईट आठ तास दिली होती कुठे 12 तर कुठे थेट कॅन्सलच, बर हा विषय फक्त रविवारचा नाहीये तर मागचे काही दिवस भारतात ठीक ठिकाणी हीच परिस्थिती आहे. पण हे सगळं होतंय कशामुळे विमानांचा नेमका काय विषय झालाय पाहुयात.
लोकांना रनवेवर जेवायला का लागलं आणि त्याचे परिणाम नक्की काय झाले तर रविवारी सकाळी दहा वाजून सहा मिनिटाला गोव्यावरून दिल्लीला इंडिगो ची फ्लाईट निघणार होती पण या फ्लाईटला बारा तास उशीर झाला. रात्रीच्या दहा वाजता गोव्यावरून फ्लाईट निघाली पण दाट धुके असल्याने पुढच्या तासाभरात हे विमान मुंबई विमानतळावर उतरवण्यात आले, त्यानंतर प्रवासी विमानातून उतरून बाहेर आले आणि रनवेवर बसले आणि तिथेच खायला देखील सुरुवात केली आणि त्याचवेळी या प्रवाशांच्या आजूबाजूंना विमान उडत होती ज्यामुळे साहजिकच या प्रवाशांच्या सुरक्षेचा प्रश्न निर्माण झाला. या सगळ्याचा व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल झाला त्यानंतर इंडिगो एअरलाइन्सने स्पष्टीकरण देत प्रवाशांनी टर्मिनल बिल्डिंगमध्ये जायला नकार दिला आणि विमानाला शिडी लावल्यावर रणवेवरच बसले.
इंडिगो ने या प्रकरणात माफी मागितली असली तरी ब्युरो ऑफ सिविल एव्हिएशन सिक्युरिटी ना इंडिगो एअरलाइन्सला आणि मुंबई एअरपोर्ट अथोरिटीला कारणे दाखवा नोटीस पाठवलेली आहे, पण या विमानाच्या राड्यात सगळ्यात जास्त गाजलेला किस्सा कुठला होता तर इंडिगो च्या फ्लाईट मध्ये पायलेटला झालेली मारहाण.
रविवारी सकाळी सात वाजून 40 मिनिटाला दिल्लीवरून गोव्यासाठी फ्लाईट निघाली होती मात्र दिल्लीतल्या धूक्यांमुळे ही फ्लाईट निघायला १३ तास उशीर झाला. याच दरम्यान एक किस्सा घडला, उशीर होते हे सांगण्यासाठी पायलट पुढं आला आणि प्रवाशांपैकी एक असणाऱ्या साहिल कटारिया न पायलट ला कानामाघे क्हापट मारली. या सगळ्याचा व्हिडिओ फ्लाईट मध्ये असलेल्या एका रशियन मॉडेल ना रेकॉर्ड केला व्हिडिओ व्हायरल होईपर्यंत कटारियाला ताब्यात घेण्यात आलं होतं नंतर त्याने पायलटची हात जोडून माफी देखील मागितली.
कटारिया आपल्या पत्नीसोबत गोव्याला हनिमूनला चालला होता पण विमान निघायला उशीर होत असल्याने त्याला राग अनावर झाला आणि त्याने पायलटला मारहाण केली हे कारण त्यांनी पोलिसाला देखील सांगितले.मात्र हे सगळं रेकॉर्ड करणाऱ्या रशिअन मॉडेल ने इंस्टाग्राम वर एक व्हिडिओ शेअर करत सगळ्या घटनाक्रम सांगितला.
तिच्या म्हणण्यानुसार फ्लाईट सकाळी सात वाजून ४० मिनिटांनी निघणार होती पण आम्ही एअरपोर्टवर पोहोचल्यावर आम्हाला फ्लाईट ला दोन तास उशीर होईल असं सांगण्यात आलं, पण प्रत्यक्षात पुढचे दहा तास आम्हाला फ्लाईट मध्ये जाऊन दिलं नाही. त्यानंतर फ्लाईट मध्ये बसल्यावर आणखी दोन तास उशीर होईल असं सांगायला खूप पायलट पुढे आला आणि प्रवाशांनी त्याला प्रश्न विचारायला सुरुवात केली तेव्हा पायलटण तुमच्यामुळेच उशीर झालाय आणि तुमची चुकी आहे असं विधान केलं आणि चिडलेल्या प्रवाशांना त्याच्यावर हात उचलला. हो पायलटला मारहाण करणारा साहिल कटारियावर कठोर कारवाई होईल असा इशारा देण्यात आलेला आहे, पण यातही इंडिगो व्यवस्थापनावरच टीका केली जाते.
तुमच्या ओळखीतलं कोणी मागच्या काही दिवसात एअरपोर्टवर गेले असेल तर त्याला गर्दीचा अनुभव फिक्स आला असणार. टर्मिनल लावून पूर्ण पॅक झालेल्यात बोर्डिंग काउंटरच्या इथं लोकांचा घोळका उपाय बऱ्याच ठिकाणी चिडलेले प्रवासी आणि फ्लाईट कंपन्यांमधील बाचाबाची देखील बघायला मिळते.
या सगळ्यांचे एक कॉमन कारण आहे ते म्हणजे फ्लाईटला होणारा उशीर. यावर तोडगा काढण्यासाठी हवाई वाहतूक मंत्री ज्योतिरादित्य सिंधिया यांनी विमानाला तीन तासापेक्षा जास्त उशीर झाला तर फ्लाईट रद्द करण्यात यावी. त्याच्या परताव्याबद्दलचे निकष तिकिटावरच लिहिलेल्या असावेत असे आदेश दिलेले आहेत. या सगळ्यात झाले काय तर एकट्या दिल्ली विमानतळावरून मागच्या दोन दिवसात जवळपास 600 ऊन जास्त फ्लाईट उशिरा निघालेल्या आहे. तर जवळपास 100 फ्लाइट्स कॅन्सल झालेल्या आहेत.
उत्तर भारतातल्या इतर विमानतळांवर देखील थोडाफार प्रमाणात अशीच परिस्थिती आहे याचा परिणाम देशभरातल्या फ्लाईटच्या वेळापत्रकावर देखील झालेला आहे पण हा उशीर नेमका होतोय कशामुळे तर याचे मुख्य कारण आहे दिल्ली आणि परिसरात पसरलेल्या दाट धोक्यांमुळे दृश्य मानतात कमी झाल्याने दिल्ली विमानतळावरून विमान उशिरा उड्डाण करतात.
दुसऱ्या बाजूला दिल्लीत जाणारी विमान दिल्लीतल्या वातावरणामुळे उशिरा निघतात आणि या सगळ्यांचा फटका सगळ्याच विमानांच्या वेळापत्रकाला बसतोय पण फक्त धुकं हेच एक कारण तर नाही. दिल्ली विमानतळा बद्दल बोलायचं झालं तर इथे लो बिजिबिलिटी वेळी लँडिंगला मदत करतील. एक धावपट्टी सध्या मेंटेनन्स काम सुरू आहे त्यामुळे आधीच गोंधळाची परिस्थिती असताना एक धावपट्टी कमी पडत असल्याने दिल्ली विमानतळाला सुविधांची कमतरता जाणवली आहे. त्यात एकाच विमानतळावर विमानांची गर्दी असल्याने तिथे नियोजित लँडिंग देखील होत नाहीये आणि गोंधळात आणखीनच भर पडते. त्याचं उदाहरण सांगायचं तर मुंबई विमानतळाला धोक्याचा फटका बसत नसला तरी देखील नियोजनात येणाऱ्या अडथळ्यांमुळे येथून 362 फ्लाईट उशिरा निघालेल्या आहेत आणि त्या फ्लाईट कॅन्सल देखील झालेल्या आहेत,पण प्रवाशांमुळे गोंधळ वाढतोय हे सुद्धा नाकारून चालणार नाही.
फ्लाईट मध्ये चढल्यावर फ्लाईटला उशीर होणार हे लक्षात आल्यानंतर लोक फ्लाईट मध्येच बसून न राहता खाली उतरायची मागणी करतात पण विमानात चढणं आणि उतरण हे एसटी बसवून उतरण्यासारखं सोप्पं नसतं. एकदा काय बोर्डिंग पास चेकिंग लगेज ठेवणं या गोष्टी झाल्यानंतर पुन्हा प्रवाशांना बाहेर सोडणं अवघड ठरतं आणि गोंधळात भर पडते. प्रवाशाला विमानातून खाली उतरायचं असेल तर त्यासाठी विमानतळाच्या सुरक्षे कडून मंजुरी आवश्यक असते कारण, विमानात बोर्डिंग पूर्ण केल्यानंतर प्रवाशांचा सामान आधीच विमानात भरलेला असत प्रवाशांना उतरून ते टर्मिनल वर थांबू शकतील त्यासाठी त्यांना विमानतळाच्या सुरक्षितून जावं लागतं आणि एअरलाइन द्वारे त्यांना पुन्हा चेक इन करावा लागतं.
आता याशिवाय विमानाचे कृ मेंबर्स, पायलट, को पायलट हे देखील माणसंच आहे. विमानाच्या उडानाला उशीर झाला किंवा फ्लाइट्स रद्द झाली तर त्यांना देखील विमानासोबतच थांबावं लागतं. फ्लाईट ड्युटी टाईम लिमिटेशन नुसार विमानतळावर गर्दी जास्त असेल तर त्यांना देखील जास्त काळ काम करावं लागतं पण फ्लाईट ड्युटी टाईम लिमिटेशन नुसार घालून दिलेली वेळेची मर्यादा ओलांडल्यानंतर फ्री नंबर्स ना विमान हाताळण्याची आणि पायलटला विमान उडवण्याची देखील परवानगी नसते कारण, या गाईडलाईन्स नुसार विमान उडवण्यासाठी ठराविक काळ विश्रांती घेणे आवश्यक असतं.
आता धुक्यांमुळे विमान उड्डाणाला उशीर होते त्याचा परिणाम त्यांच्यावर देखील होत आहे ते सध्या प्रचंड तणावाखाली आहे आणि प्रवाशांच्या अशा वर्तणुकीमुळे यात अजूनच भर पडते त्यामुळे ही परिस्थिती हाताळताना प्रवासी आणि विमान कंपन्या दोघांनी देखील सहकार्याची आणि समन्वयाची भूमिका घेणे गरजेचे आहे.
विमानाला उशीर होणार असेल तर प्रवाशांना घरून निघण्याच्या आधीच विमान कंपन्यांनी तसेच सांगितलं पाहिजे जेणेकरून विमानतळावर येऊन गर्दी करणार नाही. उशीर झालाच तर प्रवाशांना खाण्यापिण्याची देखील काळजीकंपन्यांनी घेतली पाहिजे. सरकारने देखील लोक्यांची परिस्थिती ओळखून लोक विजिबिलिटीच्या काळात देखील विमान उडान करू शकतील असे रणवे तयार करण्यावर भर दिला पाहिजे त्यामुळे अशा घटना टाळता येऊ शकतात.
Indian Army ला Maldives मधून हटवण्यासाठी १५ मार्चची मुदत? पण का? March 15 deadline to remove Indian Military from Maldives
Indian Army ला Maldives मधून हटवण्यासाठी १५ मार्चची मुदत?
आंतरराष्ट्रीय राजकारणामध्ये सर्वात जास्त टेन्शन हे शेजारचे देश देत असतात असं म्हणलं जातं आणि याच्यामुळे शेजारचे देश प्रत्यक्षरीत्या किंवा अप्रत्यक्षरीत्या मोठ्या आघात करायची क्षमता राखून आहे असं म्हटलं जातं. भारतासंदर्भात जर का बोलायचं म्हटलं तर श्रीलंका पाकिस्तान नेपाळ याच्यामध्ये आता मालदीवची भर पडलेली आहे. नोव्हेंबरमध्ये मालदीव मध्ये मुइज्जु निवडून आले. इंडिया आऊट या मुद्द्यावरून आणि आता चीनचा दौरा करून आल्यानंतर त्याने भारतीय सैन्य मालवींमधून मागे घेण्यासाठी 15 मार्च डेडलाईन दिलेली आहे ज्याच्यामुळे भारत आणि मालदीव या दोन्ही देशातील संबंध ऐतिहासिक स्तरावर आलेले दिसतात.
मालदीव संभाव्य परिवारांची परवा न करता भारताला इशारा देताना दिसतोय असं असलं तरी मालदीव आजच्या दिवशी संघर्षाची भूमिका घेत जरी असला तरी सुद्धा भारतासाठी एक महत्त्वाचा देश आहे.मालदीव मध्ये भारताविषयी वाढलेला राग आणि चीनचा फॅक्टर हे आज आपण समजून घेणार आहोत.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सोशल मीडियावरती लक्षणीय संदर्भातली पोस्ट असतात भारत आणि मालदीव या संघर्षामध्ये मालदीवच्या बाजूने अर्थातच त्यांच्या मंत्रांनी तेल ओतलं. भारतीय पंतप्रधानांचा लक्षद्वीप मधला फोटो हा मालदीवच्या टुरिझमच्या विरोधात असल्याचा त्यांनी समाज माध्यमांमध्ये रोश व्यक्त केला, मग आपल्याकडे सुद्धा बॉयकॉट मालदीव हा ट्रेन झाला आणि आंतरराष्ट्रीय संबंध या सोशल मीडियावरील ट्रेंड मुळे अजून जास्त ताणले गेले. ह्या दोन्ही देशातील संबंध लो लेवल वरती गेले. या दरम्यान मालदीव चे राष्ट्रपती चीन दौऱ्यावरती गेले होते आणि तिथून आल्यावर ते म्हणतात की आम्ही लहान देश असलो तरीसुद्धा कोणत्याही देशाला आम्हाला धमकावण्याचा आणि दाबण्याचा परवाना मिळालेला नाही आणि हे ते कशामुळे बनवू शकले तर अर्थात चीनच भक्कम पाठबळ असल्यामुळे.
Why Indian soldiers are in Maldives ?
भारताने मालदीवलामालदीवला स्वातंत्र्य मिळण्याच्या आधीपासूनच कायमच शक्य ती सर्व मदत केलेली आहे आणि मालदीवला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर तर भारताने बिग ब्रदर चा रोल सुद्धा प्ले केलेला आहे. 1988 मध्ये मालदीव विरोधात बंड करण्याचा प्रयत्न झाला होता तेव्हा भारतानेच मालदीवची मदत केलेली होती. 2004 च्या सुनामीच्या वेळेस आणि 2014 मध्ये वॉटर क्राफ्ट च्या वेळेस सुद्धा भारत हा पहिला देश होता जो मालदीवच्या मदतीसाठी पोहोचला होता. अर्थातच भारताकडे योग्य ते सर्व संसाधनाने योग्य ते साहित्य असल्यामुळे योग्य ते संरक्षण सज्जता असल्यामुळेच भारत हे सर्व काही करू शकला.
2020 मध्ये भारताने मालदीव मधील आउट ब्रेक रोखण्यासाठी जवळपास 30000 डोस सुद्धा पाठवलेले होते. इंडियन ओशन रेशन मध्ये सुद्धा दोन्ही देश हे भागीदार आहेत पण इथे भारताचा रोल हा कायमच मोठा राहिलेला आहे तरीसुद्धा दोन्ही देशांमध्ये दोस्ती एकता या नावाने लष्करी सराव सुद्धा झालेत.
२०१६ मध्ये डिफेन्ससाठी ॲक्शन प्लॅन वरती सुद्धा या दोन्ही देशांदरम्यान एग्रीमेंट झाले होते. 2023 मध्ये मालदीव मध्ये सर्वाधिक पर्यटक हे भारतामधूनच गेलेले होते आणि 2021 मध्ये भारतीय कंपनीने मालदीव मधील सर्वात मोठ्या इंटरनॅशनल प्रोजेक्ट वरती सही सुद्धा केली होती आणि इंडियन क्रेडिट लाईन वरती माजी मधील सर्वात मोठे एअरपोर्ट सुद्धा बंदची ट्रेनिंगची जी एकूण रिक्वायरमेंट आहे त्याच्यातली 70 टक्के रिक्वायरमेंट हे भारताकडून पूर्ण केले जाते आणि याच्याही पलीकडे जाऊन मालदीव मधील मॅक्सिमम टीचर्स हे भारतीय आहेत आणि त्यांचे इथल्या लोकल भाषेवरती सुद्धा आपल्या संस्कृत आणि पालीचा प्रभाव आहे आता याचा इफेक्ट असा झाला की मालदीवची पॉलिसी ही त्यांच्या स्वातंत्र्यापासून कायमच इंडिया फर्स्ट राहिली आहे आणि मालदीवने भारताचे संबंध हे इतके चांगले राहिलेले आहे की भारताने सुद्धा कायमच नेबरहूड फर्स्ट असाच दर्जा मालदीवला दिलेला आहे. याचा मालदीवला निश्चितपणे सर्वाधिक फायदा झालेला आहे. सिक्युरिटी अँड ग्रोथ फॉर ऑल इन द रीजन याच्यातील भारत हा सर्वात महत्त्वाचा भागीदार आहे. भारतासाठी मालदीव संदर्भातील इतक्या साऱ्या जबाबदाऱ्या आणि सहकार्य यामुळे मालदीव मध्ये भारताकडून रडार हेलिकॉप्टर आणि एअरक्राफ्ट या संदर्भात ऑपरेट केले जात होते आणि तिथे योग्य ती सर्व मदत सुद्धा पुरवले जात होती..
आता हे सर्व ऑपरेट करण्यासाठी 70 इंडियन मिलिटरी पर्सनल हे मालदीव मध्ये होते आणि यांच्याकडून हे सर्व रडार हेलिकॉप्टर हे ऑपरेट केले जात होते, आता ते सुद्धा मालदीवला नको झालेला आहे. यांच्याकडून काय केलं जात होतं तर हे सर्व उपकरण ऑपरेट केले जात होती समुद्रामध्ये बचाव कार्य केलं जात होतं. आता पोट दुखी होण्यासारखे याच्यामध्ये काही नाही,
चीनला सपोर्ट करण्यासाठी चीनकडून अधिकाधिक मदत मिळवण्यासाठी त्यांनी हे इंडिया आऊटचं लॉजिक तयार केलं असं सुद्धा म्हणलं जातं. प्रत्येकाला सत्तेमध्ये येण्यासाठी आणि सत्तेमध्ये टिकून राहण्यासाठी कोणाला तरी दुश्मन दाखवावं लागतं, कुणीतरी एक असा शत्रू निर्माण करावा लागतो आणि हे या ठिकाणी समोर त्यांनी केल्याचं दिसून येते. चीनने भारताच्या आजूबाजूचे देश हे पद्धतशीरपणे फोडलेले आहेत आणि त्यांना लागेल ती मदत देण्याचा आश्वासन दिलेला आहे ते केवळ आणि केवळ भारत देश याच आधारावरती.
15 मार्चपर्यंत मिलिटरी withdraw करा असं म्हणतायेत आणि भारतात सोबत संघर्षाची भूमिका घेताना दिसत आहेत आणि आता त्यांनी त्याला उघडपणे समर्थन द्यायला सुरुवात केलेली आहे. आता अशाच पद्धतीचा चायनीज पॅटर्न आपल्याला श्रीलंका नेपाळ आणि पाकिस्तान मध्ये दिसलेला आहे आणि आता तो मालदीव मध्ये दिसतोय.मध्ये हाऊसिंग मिनिस्टर आणि त्यांचे मंत्रिमंडळ हे संपूर्णपणे 2018 च्या इलेक्शनमध्ये मुइज्जु यांचा पराभव झाला होता आणि या पराभवामागे भारत असल्याचा समज मुइज्जु यांनी करून घेतल्याचं दिसून येते.
मुइज्जु आता चीन दौऱ्यात म्हणतात की चीन हा मालदीवच्या सर्वात जवळचा मित्र आहे विकासातील भागीदारी आहे. आता मुइज्जु यांना अजून सुद्धा चीन चा डेप ट्रॅप नाही माहिती. त्यांनी ते खरंतर श्रीलंकेकडून आणि पाकिस्तान कडून समजून घेणे अपेक्षित आहे, पण आनंदात असताना या सर्व गोष्टी दिसत नाही जे म्हणतात ते इथे आपल्याला स्पष्टपणे दिसते आता हे एवढं सगळं जरी होत असलं तरी मालदीवचे नवनियुक्त राष्ट्रध्यक्ष हे चीनला आपल्या सगळ्याच महत्त्वाचा मित्र जरी म्हणत असले तरीसुद्धा भारतासाठी मालदीव एक महत्त्वाचा देश आहे.
मालदीव मध्ये भारताचे सिक्युरिटी इंटरेस्ट जपणारे फक्त एक आऊट पोस्ट नाही तर या ठिकाणी सांगणं फार महत्वाचे आहे की भारताने तिथे मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केलेली आहे आणि भारताची गुंतवणूक ही तिथे जी झालेली आहे ती काय आज झालेली नाहीयेत. त्यांच्या स्वातंत्र्यापासून व स्वातंत्र्याच्या आधीपासून भारताने तिथे मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केलेली आहे. आता बघा भारतामध्ये भारत करत असलेले गुंतवणूक आणि परदेशामध्ये भारत करत असलेली गुंतवणूक या दोघांमध्ये आणि याच्या अगदी उलट चीन कधी एकदा काम संपवतो अशा पद्धतीने निसटलेला असतो आणि आर्थिक क्षमते वरती त्यांनी हे सर्व काही साध्य केलेल आहे.
भारताचं जे काही एकूण धोरण हे स्लो राहिलेला आहे आणि याचाच फायदा चीने मालदीव संदर्भात करून घेतलेला दिसून येते. लक्षदीप संदर्भात पंतप्रधान यांनी फोटो टाकल्यानंतर एकूणच मुद्दा समजून न घेता आपल्या इथले बहुतांशज जनता आणि सेलिब्रिटी हे मालदीवर्ती सुडून पडले आणि यासंदर्भात ही एकूणच आंतरराष्ट्रीय संबंधातले फार मोठी चूक आहे असं सुद्धा म्हटलं जाऊ शकत. आता या ठिकाणी जी काही चुकिचे संधी निर्माण झाली या संधीचा चीनने अगदी चांगल्या पद्धतीने फायदा करून घेतल्याचं बोललं जाते. आता मालदीवला चीन ने बळ दिलेला आहे.
हिंदी महासागरातील मालदीव ही भारतासाठी फार महत्वाची अशी एकूणच बेटांची माळ आहे असं म्हटलं तरीसुद्धा चालेल. चीनने त्यांना बळ जरी दिलेलं असलं तरी सुद्धा भारताला या देशाकडे दुर्लक्ष करून चालणार नाही. इतक्या वर्षांमध्ये या देशाबरोबर भारताने सहकार्य केलेला आहे. त्या ठिकाणी महत्त्वाची भूमिका बजावली आणि एकूणच हींदी महासागरावरती नियंत्रण करण्यासाठी मालदीव हे एक महत्वाचा Point आहे.
पण बघा चीनने बांगलादेश जो आहे यासोबतच श्रीलंका आणि नंतर पाकिस्तानात स्वतःच्या गोठ्यात ओढून घेतलं नंतरच्या काळामध्ये स्पेशल बेटा संदर्भात सुद्धा त्यांनी तसेच धोरण अवलंबलं. मालदीव तेवढा राहिला होता आता मालदीवला सुद्धा त्यांनी स्वतःच्या बाजूला ओढून घेतलेला आपल्याला दिसून येते. सोशल मीडिया वॉरियर्सला जर का सावरलं असतं तर मालदीव आणि भारत या दोन्ही देशातले संबंध इतक्या झपाट्याने घसरले नसते असं सुद्धा म्हटलं जाते.
भारतीय उपखंडामध्ये भारत हा बिग ब्रदरच्या रोलमध्ये होता कारण की शेजारचे जे देश आहेत हे तुलनेने छोटे आहेत आणि भारताला त्रास देऊ शकतील इतके स्ट्रॉंग नव्हते. या शेजाऱ्यांना बळ देण्यामध्ये अमेरिका आणि रशिया या महासत्तांना रस नव्हता पण भारत जसा आंतरराष्ट्रीय राजकारणामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजाव लागला तसे भारताचे एकूण आर्थिक बळ वाढू लागलं तसं चीनने या छोट्या छोट्या देशांना बळ द्यायला सुरुवात केली आणि भारतालाच टारगेट करण्यासाठी चीने या छोट्या छोट्या देशांना बळ दिल्याचा अगदी स्पष्टपणे दिसते. या देशांनी सुद्धा चीनच सहकार्य मिळवलं पण चीन त्यांचं शोषणच करेल आणि त्यांना भारताकडेच मदत मागावे लागेल हे आपल्याला श्रीलंका उदाहरणावरून स्पष्ट झालेले दिसते.